SPECIAL - 50 Jaar Porsche Turbo: ‘Porsche Heritage Moments’ geeft boeiend beeld van de Turbo technologie
Uitgegeven door Peter Vader • 20 december 2024 13:03
STUTTGART - Meer dan vijf decennia geleden testte Porsche de uitlaatgasturbo in de autosport. Kort daarna werd de turbo in serieproductie geïntroduceerd. 17 van de 19 totale overwinningen van Porsche op Le Mans werden behaald met turbomotoren. In 2024 vierde het bedrijf '50 jaar Porsche Turbo' in serieproductie en wijdde vier afleveringen van de serie 'Porsche Heritage Moments' aan dit onderwerp.
Begin jaren ‘70 waagde Porsche de sprong naar turbotechnologie. Eerst in de autosport, daarna in serieproductie. Porsche behaalde wereldwijde overwinningen met deze revolutionaire technologie en 17 van de 19 overall overwinningen op Le Mans werden behaald met turbomotoren. Het overbrengen van concepten die succesvol zijn getest in de autosport naar serieproductie, is een traditie bij Porsche. Op 3 oktober 1974 presenteerde Porsche een serieversie van de 911 Turbo op de Autosalon van Parijs. 50 jaar en acht generaties 911 Turbo later, wijdt de sportwagenfabrikant een vierdelige serie ‘Porsche Heritage Moments’ aan het jubileum, op het Porsche YouTube-kanaal: Porsche - YouTube. Timo Bernhard, winnaar van Le Mans en wereldkampioen op lange afstand, leidt kijkers door de afleveringen, toont geselecteerde Porsche-sportwagens en laat interessante gasten aan het woord. Zo kunnen kijkers luisteren naar verhalen van: Thomas Krickelberg, Project Manager Operating Excellence Series 911/718, Norbert Singer, voormalig race-ingenieur, Frank Jung, Head of Corporate Archives, Hermann Burst, voormalig Head of Bodywork Testing en Walter Röhrl, tweevoudig wereldkampioen rally en Porsche-merkambassadeur.
Norbert Singer en Timo Bernhard
Aflevering 1: ‘Turbo in de autosport – de basis voor de eerste 911 Turbo’
Timo Bernhard nodigt een heel speciale gast uit voor de eerste aflevering van ‘Porsche Heritage Moments’: Norbert Singer. Een ontmoeting tussen Bernhard en de voormalige race-ingenieur voelt altijd als een reis naar het verleden. Het duo blikt terug op de zomer van 1970 met de overwinning in de 24 uur van Le Mans, de eerste voor Porsche. Korte tijd later besloot het bedrijf om meer betrokken te raken bij de Canadian-American Challenge Cup 'CanAm' en daar een motor met een uitlaatturbocompressor uit te proberen. De beslissing om een 16-cilinder atmosferische motor te mijden en te kiezen voor een 12-cilinder turbomotor was snel gemaakt en bovendien eenvoudig, aangezien deze in een handomdraai een 4,5-liter turbomotor tot 625 kW (850 PS) kan mobiliseren. "Simpel gezegd, we verhoogden de boost-druk en kregen meer vermogenspotentieel. Begin jaren ‘70 was de turbo de meest veelbelovende weg naar de toekomst in de autosport", legt Singer uit, die betrokken was bij 16 van de in totaal 19 Porsche-overwinningen in Le Mans.
Samen met Bernhard vertelt de voormalige race-ingenieur over de speciale kenmerken van de Porsche 917/30, die in 1972 werd gebouwd en diende als testauto voor de CanAm-serie. De verbeterde turbomotor levert 735 kW (1.000 pk) uit 5,0 liter cilinderinhoud. Singer onthult in de aflevering van iets minder dan een uur ook enkele speciale kenmerken van de racewagen. "Om de besturing van deze zeer wendbare auto te vergemakkelijken, konden we 10-, 20- of 30-centimeter spacers gebruiken om de wielbasis te variëren", legt Singer uit. Een ander model waar hij en Bernhard vervolgens naar kijken, is de Porsche 911 Carrera RSR Turbo 2.1 uit 1974; de eerste raceauto met een turbolader en laadluchtkoeler op Le Mans, waarmee Gijs van Lennep furore maakte.
Tot slot praten de twee over de Porsche 936 Spyder, ontwikkeld voor het World Sportscar Championship. In 1976 behaalde Porsche de eerste overall overwinning met een turbomotor tijdens de 24 uur van Le Mans in de tweezitter en won in hetzelfde jaar het World Sportscar Championship. Een jaar later keerde Porsche terug naar Le Mans met een 936 Spyder en bi-turbotechnologie – en behaalde daarmee hun vierde overall overwinning in Zuffenhausen. Bernhard en Singer tonen een Porsche 936/78 Spyder om hun punten te illustreren. De 700 kg zware raceauto heeft een 2,1-liter motor met turbolader en laadluchtkoeler.
Herman Burst en Timo Bernhard
Aflevering 2: ‘De start van de serieproductie – het resultaat van een beproefd concept’
Timo Bernhard ontmoet een ander lid van het originele turboteam voor de tweede aflevering van ‘Porsche Heritage Moments’: Hermann Burst. In 1969 begon de inmiddels 84-jarige te werken als aerodynamica-ingenieur op de raceafdeling van Peter Falk. Later werkte hij als hoofd van Bodywork Testing. Samen met zijn team richtte hij zich begin jaren ‘70 op het verbeteren van de uplift van de 911. Het resultaat was de achterspoiler van de 911 Carrera RS 2.7, die al snel de bijnaam 'ducktail' kreeg. Hierna bleef Burst werken aan vormen die overeenkwamen met de basiscarrosserie van een 911, die harmonieus samensmolten, maar toch direct herkenbaar waren als een nieuwe evolutionaire fase van een bestaande 911-carrosserie. In 1974 presenteerde Porsche de 911 Carrera RS 3.0. Aan de achterkant droeg deze hun nieuwe innovatie de 'ducktail', een achterspoiler, later de 'whale tail' genoemd.
Bernhard en Burst bespreken in de aflevering van ongeveer een uur de begintijd van de turbo in serieproductie. Hiervoor bekijken ze de modellen 911 Turbo ‘nr. 1’ en 911 Turbo 3.0 Coupé van dichterbij. De eerste 911 Turbo was een cadeau voor Louise Piëch op haar 70e verjaardag. Op 29 augustus 1974 kreeg de zus van Ferry Porsche de unieke auto cadeau, die een smalle carrosserie en een 2,7-liter motor had. Hij keurde de groene coupé uit 1976 zelf goed. “Ons doel bij de 911 was altijd om de achteraslift laag te houden. Dit hebben we bereikt door de verschillende spoilerconfiguraties, die in de loop van vele generaties zijn gecreëerd. Dit betekende dat het oorspronkelijke idee van de 911-carrosserievorm, die tijdloos is, tot op de dag van vandaag nog steeds standhoudt”, vat Burst samen. Toen hem werd gevraagd naar zijn favoriete 911 Turbo-model, antwoordde hij: "Voor mij is de 964-generatie 911 Turbo het hoogtepunt van alle technische doelstellingen die we tot nu toe in twee decennia hebben nagestreefd. Gegalvaniseerde carrosserie, automatische verwarming en klimaatregeling, aerodynamica - puur technisch gezien is het mijn favoriet." Burst gaat vervolgens verder met het praten over de 'gecontroleerde explosie' en verwijst ook naar de 50 jaar oude reclameslogan voor de Turbo: "Exclusief. Explosief. Duur." De Turbo is de hoogst mogelijke prestatieverbetering volgens Burst. "Ik hou van de explosiviteit die zo kenmerkend is voor de vroege Turbo-modellen. Ik kon er altijd goed mee overweg", zegt Burst lachend en voegt een paar anekdotes toe, die je in deze aflevering kunt bekijken op.
Timo Bernhard, Thomas Krickelberg en Walter Röhrl
Aflevering 3: ‘De Turbo in nieuwe sferen – waterkoeling’
In het derde deel van ‘Porsche Heritage Moments’ van het jubileum ‘50 jaar Porsche Turbo’, ontmoet Timo Bernhard twee mannen in wiens leven de 911 altijd een grote rol heeft gespeeld: Walter Röhrl en Thomas Krickelberg. De laatste begon in 1990 bij Porsche AG op de afdeling Racing Engine Development and Engine Research en is nu werkzaam als Project Manager Operating Excellence voor de 911/718-serie. Samen met de tweevoudig wereldkampioen rally en Porsche-merkambassadeur Walter Röhrl, bespreekt het drietal het onderwerp ‘Turbo in nieuwe sferen’ – specifiek het probleem van waterkoeling, geïllustreerd door de Porsche 911 Turbo S van de 996e generatie, die Porsche precies 20 jaar geleden presenteerde. De Turbo van de 996e generatie is de eerste 911 die wordt aangedreven door een watergekoelde vierkleppen zescilinder boxermotor. Nog een nieuwigheid: voor het eerst werd hij optioneel uitgerust met vijfversnellingsbak Triptonic S. “Een van de geheimen achter het succes van de 911-serie is de consistente technische evolutie die de 911 Turbo van generatie op generatie steeds dichter bij de ideale sportwagen brengt”, zegt Krickelberg. Röhrl kocht zijn eerste Turbo meer dan 45 jaar geleden. “Ik wilde kijken of ik een Turbo kon besturen”, zei Röhrl lachend – want dat kon hij zeker. “Rijden in een Turbo is en blijft de ultieme droom. Dat blijf ik tot op de dag van vandaag volhouden. Als ik ‘Turbo’ hoor, denk ik meteen aan dynamiek, precisie en krachtontplooiing.”
Thomas Krickelberg, Timo Bernhard en Frank Jung
Aflevering 4: ‘Turbo – Beyond Performance’
In het vierde en laatste deel van ‘Porsche Heritage Moments’ spreekt de presentator met Thomas Krickelberg en Frank Jung over wat ‘Beyond Performance’ betekent in verband met het 50-jarig jubileum van de Turbo. Hierbij wordt uitgebreid ingegaan op iconisch design, Porsche DNA, dynamiek en dagelijks gebruiksgemak. In deze aflevering kijken ze naar een Porsche 911 GT2 van de 997-generatie en het 50-jarig jubileummodel van de 911 Turbo. De 911 GT2 is een voorbeeld van het overstijgen van het gewone en het overwinnen van uitdagingen. Naast bi-turbocharging beschikte het ook over Variable Turbine Geometry, kortweg VTG. Krickelberg, die een van de verantwoordelijken was voor VTG, gaat nog een stap verder terug in de tijd: "De 997-generatie 911 Turbo was een mijlpaal in de geschiedenis van Porsche met de turbo. Toen hij in 2006 werd gelanceerd, was het de eerste serieproductieauto met een benzinemotor met VTG. Met deze technologie was het 'turbogat' verleden tijd." De 997-generatie 911 GT2 heeft achterwielaandrijving en weegt 145 kg minder dan de 911 Turbo. Met 390 kW (530 PS) is de in 2007 geproduceerde sportwagen de krachtigste 911 van zijn tijd.
Bernhard, Jung en Krickelberg maken een sprong naar het heden met het 50-jarig jubileummodel 911 Turbo. De standaard vinyl graphics op de zijkant zijn een knipoog naar de historische kleurstelling van de Porsche 911 RSR Turbo die in 1973 op de IAA in Frankfurt werd gepresenteerd als een studie van de 911 Turbo. Tegelijkertijd worden een aantal details gebruikt om de grijstint Turbonite te laten zien, die nu exclusief is gereserveerd voor de Turbo-modellen, waaronder het modellogo, de tankdopsluiting en het Porsche-embleem. De Turbonite-kleur wordt ook gebruikt om contrasterende highlights in de auto te creëren. Boven het dashboardkastje is een aluminium jubileumbadge bevestigd, met daarop het 'turbo 50'-logo en het limited edition-nummer van de sportwagen. "Wat mij betreft is het meest opvallende kenmerk in het interieur van het limited edition-model het ruitpatroon. Toen het in 1974 werd gelanceerd, waren er drie verschillende tartanontwerpen die tot 1976 exclusief voor de Turbo waren gereserveerd", zegt Jung over het iconische patroon en het eerbetoon aan de vroege Porsche 911 Turbo. Tot slot vertelt de Head of Corporate Archives wat 'Turbo' voor hem betekent: "Als je naar de geschiedenis van Porsche kijkt, moet je naar 'Turbo' kijken. Een Turbo was en zal altijd het hoogtepunt van de serie zijn. 'Turbo' is allang een merkconcept geworden in plaats van alleen een technologie."
Informatie over de serie
De eerste aflevering van 'Porsche Heritage Moments' met Timo Bernhard en Norbert Singer verschijnt op donderdag 26 december 2024 op het YouTube-kanaal Porsche - YouTube. Deel twee met Hermann Burst verschijnt de volgende dag op vrijdag 27 december 2024. Op zaterdag 28 december 2024 verschijnt het derde deel met Thomas Krickelberg en Walter Röhrl online. Samen met Frank Jung ontmoet Bernhard Krickelberg dan op zondag 29 december 2024 opnieuw. Naast de tijdgenoten en nooit eerder vertelde anekdotes, krijgt u onder andere te horen over de volgende modellen: 917/30, 911 Carrera RSR Turbo 2.1, 936/78 Spyder, 911 Turbo ‘nr. 1’, 911 Turbo 3.0 Coupé, 911 (996) Turbo S, 911 (997) GT2 (VTG) en de gelimiteerde 50-jarige jubileum Porsche 911 Turbo.
Ben jij al abonnee van ons RaceXpress Youtube-kanaal? En wil je nog meer genieten van heerlijke raceactie van de Formula 1 of auto- en motorsport of karting? Abonneer je dan ook op ons RaceXpress YouTube-kanaal!